Afsluiting bronst 2011

Uiteraard in de afgelopen herfstvakantie nog het bos in geweest. Dachten we eerst dat de bronst wel over was, hier en daar kregen we toch wat berichten dat er nog wat bronstactiviteiten waren.
Ook hoorden we van een beheerder dat er 2 herten met de geweien vast in het prikkeldraad zaten, waarvan een hert al dood was (een zesjarig hert) en het andere hert gedood moest worden (een elfjarig hert). Waarschijnlijk zijn ze in de strijd ongemerkt in het hekwerk verstrikt geraakt.

In het donker op weg naar het bos

Afgelopen donderdagmorgen een mooie wandeltocht gemaakt met 2 andere liefhebbers. De tocht van maandag was leuk, maar 'leverde niet zoveel op',  deze tocht was vol actie!

Het was nog erg donker toen we op pad gingen. Alhoewel, met een heldere lucht, een 'kwart' maan en veel sterren is er nog best veel te zien met een gewone verrekijker. Loop je echter onder de bomen, dan is het heel donker!

Al vrij snel hoorden we geweigekletter. Altijd een indrukwekkend geluid, maar zeker als het koud en donker is met een heldere maan en twinkelende sterren. Kippenvel. Verder niets te horen, geen geburl, alleen maar gekletter.

Helaas konden we de herten zelf niet zien, ze hadden ons waarschijnlijk opgemerkt en verdwenen. Iets verder op onze tocht weer wat bijzonders; een vallende ster. Nog nooit gezien en zeker bij zo'n heldere lucht was het prachtig te zien!

Zachtjes doorgelopen en steeds goed kijken door onze kijkers of we wat zagen.. Ja hoor, daar stondt midden op het land een geweidrager. Mogelijk 1 van de 2 die net daarvoor gevochten hadden. Onhoorbaar verdween ook deze weer.

zonsopkomst

Al lopend naar een ander gebied gegaan, er waren daar de laatste dagen veel geweidragers gesignaleerd. Al snel zagen we een aantal hinden lopen, waarvan er 1 telkens waarschuwend 'blafte'. Één van ons kan dit geluid goed nadoen, dus dat ging heen en weer. Nadat we deze hinden een poos hadden geobserveerd konden we wat dichterbij komen en een lekker plekje zoeken in de houtwal. Want voor ons speelde zich een prachtig bronsttafereel af.....

In de verte een plaatshert in de schemering

Aan het einde van de wei liepen 3 bronstroedels vlak bij elkaar met daaromheen nog een loslopend ouder hert en 2 spitsers. Wat prachtig! 2 van de 3 plaatsherten vlogen elkaar in de haren! Weer het kletterende geluid, maar met dit verschil; we konden het zien! Één van de twee was duidelijk de sterkste, nadat ze een poosje op de zelfde plaats de geweien dicht boven de grond tegen elkaar lieten kletteren, duwde de linkse de ander met een aardige snelheid achteruit. Die ging er dan ook snel een eindje vandoor. Verder niets geen geluiden, geen geburl, o.i.d. En wij maar klappertanden en 'vingers blazend' zitten genieten. Wat was het koud!

Ook de 2 spitsers werden later toen het wat lichter werd weggejaagd, het loslopende hert moest zich ook uit de voeten maken. De hinden werden vaak voortgedreven door de herten. Vanuit de bosrand klonk nog wat geburl.

Heel bijzonder vond ik dit schouwspel, want er liepen toch ongeveer 50 herten in 3 roedels op een relatief klein weiland bij elkaar! Toen het echt al goed licht was trokken alle herten over dezelfde wissel de dekking in en konden wij de dekking uit.. weer verder lopen.

Onze belevenissen waren nog niet afgelopen. We wisten ongeveer waar de herten heen zouden trekken dus liepen via bospaden dat gebied verder in. We liepen op een pad wat goed aan beide zijden begroeid was. Plotseling stak er heel rustig, ongeveer 40 meter voor ons, een prachtige geweidrager over. Alsof er niets aan de hand was. Wij doken gelijk op de grond en ik probeerde m'n camera goed in te stellen. Zulke kansen krijg je namelijk niet vaak. Toen het hert het pad over was, de greppel door, bleef het rustig staan, helaas net niet goed genoeg voor mijn foto, maar wel is het grote gewei goed te zien: (lijkt een 14 of 16-ender te zijn)

Imposante geweidrager verstopt zich

Voor hem uit liepen een aantal hinden. We lagen nog te 'bibberen' van de adrenalinestoot toen we rechts van ons weer geritsel hoorden, uiteraard bleven we plat liggen. Daar kwam nummer 2 het pad op..... Gauw foto's maken, zonder het dier te verstoren... Dat valt dus niet mee... Zo dichtbij, zo'n mooie kans, maar helaas de foto's zijn niet scherp, al geven ze wel weer hoe dichtbij de herten waren, ik had nl. m'n compactcamera bij me, waar ik achteraf spijt van had..:

Overstekend wild

Ook dit was een imposante geweidrager (ws. 12-ender) met een opvallende vlek op z'n achterpartij. Hij had ons waarschijnlijk wel een beetje in de gaten en ging op een sukkeldrafje voor ons uit het pad af.... Wat was dat mooi! Zo dichtbij heb ik ze nog niet meegemaakt!

Aan het einde van onze wandeling liep er nog een reebokje en reegeit in een weiland, in de volle zon, te genieten van wat mals gras.

Een prachtige afsluiting van een bronstperiode! De komende weken even wat minder vaak naar het bos.... Eerst weer wat klussen thuis.... ;-)

Damhertenbronst Amsterdamse Waterleidingduinen 10 oktober 2011

Sommige volgers vinden het jammer dat het verhaal van de excusie niet gelijk geplaatst werd... Helaas tijdgebrek!
Maandagmiddag /avond 10 oktober samen met Henk afgereisd naar de Amsterdamse Waterleidingduinen, afgekort AWD. We zouden meegaan met een excursie de de vereniging het Edelhert had georganiseerd. Voor mij de tweede keer dat ik in dit gebied kom, in 2010 ook een keer hier geweest. Maar nu voor het eerst tijdens de damherten bronst.
Dat was zeker geslaagd en de reis van ruim 1,5 uur wel waard! Onder leiding van Jan Paulides en een boswachter van Waterned, de beheerder van het AWD hebben we een deeltje van dit gebied doorkruist.

Al vrij nadat we het terrein in gingen liepen de eerste damhinden voor ons op de weg. Wat dan als eerste opvalt; wat zijn ze toch 'mak'. Ongeveer 40 meter van ons vandaan liepen een paar hinden over de weg. Pas toen we dichterbij kwamen gingen ze er vandoor.

We kwamen met name voor de bronst. Die gaat er nogal anders aan toe in vergelijking met de edelherten die we hier meestal volgen. Een damhert maakt een mooie bronstkuil en gaat daar in liggen. Door het knörren (bij edelherten burlen) probeert hij vrouwtjes te lokken. Zodoende kwamen we heel wat (lege) bronstkuilen tegen, soms vlak langs de (afgesloten) klinkerweg. Bovenstaand spitsertje doet nog niet echt mee, maar lag wel in een bronstkuil. Helaas maakte hij geen geluid, maar bleef wel rustig liggen zodat we een foto konden maken.

Nog steeds geen geluiden gehoord. Ik was toch wel erg benieuwd. De mannetjes waren er wel, dat blijkt ui deze foto's. Prachtig wat heeft deze een dikke nek! Als we wilden konden we hem tot wel 7 meter benaderen, maar op aanraden van de boswachter niet gedaan. Maar goed, 20 meter is ook niet gek! Rustig statief neerzetten, op de zelfontspanner en maken die foto! Dit exemplaar doet zeker nog mee!

Tussendoor vertelde de boswachter het e.e.a. over het terrein. Het is ongeveer 10 bij 5 kilometer. Een gebied met best wat afwisseling; duinen, bosachtige delen, maar ook vlakten. Het damwild heeft hier vrij spel, er wordt niets afgeschoten binnen dit gebied. Dat betekent dat de populatie blijft toenemen. Ieder jaar komt er ongeveer 30% bij. Het exacte aantal damherten op dit moment weet men niet, schattingen lopen uiteen van 1500 tot 2500. De kans dat je dus wat tegenkomt is groot.
We zagen af en toe ook wel wat hinden, maar die waren toch wat 'schuwer' dan de damherten.

Dit damhert was al wat ouder, zijn gewei begint terug te zetten. De boswachter dacht niet dat hij nog actief mee kon doen met de bronst. Tot nu toe nog steeds niets gehoord. Het begon langzaamaan al wat minder licht te worden.

Totdat... Jawel, het geluid van knörrende damherten! Bijzonder geluid. Het lijkt op afstand een wild zwijn, maar. Het zijn kortere stoten, niet te vergelijken met het burlen van een edelhert. Al is dit geluid ook nog wel redelijk na te bootsen...
We kwamen in een deel waar veel herten hun bronstkuil maken. Hier waren 2 wat jongere damherten elkaar aan het bestrijden. Veel actie want de geweien kletterden tegen elkaar:

Op onderstaande foto mooi te zien hoe de heren elkaar proberen te imponeren. Naast elkaar lopend (zelfde als edelherten doen) gaan ze na welke van de 2 de sterkste is. Dat was snel over toen een ouder / sterker exemplaar ten tonele kwam. Deze beide jongere heren waren zo weg!

Het bijzondere aan de AWD is o.a. dat je gewoon van de paden af mag, dwars door de bosjes heen, naar de herten toe. Dat heeft uiteraard ook z'n nadelen. De herten worden veel verstoord door mensen die wel heel erg dichtbij komen.
Ook wij zijn de bosjes ingegaan om wat dichter bij de bronstkuilen te komen. Al hielden we een nette afstand tot de herten.

Een wat donkerder exemplaar zoals je ze op de Veluwe ook aan kan treffen. Bij ons vind je niet zoveel gespikkelde (bambie) exemplaren.

Ik wilde ook nog heel graag een hinde op de foto. Nou... een kalfje is ook wel leuk!

Al met al een mooie belevenis. Zo'n tocht van 3 uur is eigenlijk nog tekort, maar we moesten er helaas weer uit omdat de zon officieel al onder was gegaan. Ik ga graag nog een keer een hele dag struinen door dit gebied, lijkt me heerlijk. In ieder geval een aanrader voor mensen die eens wat anders willen dan een Veluws bos, lekker willen struinen, damherten willen zien die goed benaderbaar zijn en uiteraard ook de andere flora en fauna willen bekijken. Wij kwamen helaas geen vossen of vogels meer tegen...

Bronst vervolg II

Uiteraard zijn we regelmatig te vinden rond de bronstplaatsen op de Veluwe. Tussen het vorige bericht en nu zijn we regelmatig te vinden geweest rond de gebieden waar de bronst op de Noord Veluwe te beluisteren / bezien is.

Af en toe schrijf ik me dan in voor een excursie onder leiding van een boswachter. Met name om een bepaald gebied te leren kennen en om te weten waar de bronstplaatsen zijn. Dit keer, 27 september, voerde de weg naar Heerde waar we (Henk en nog 2 jongens uit Ridderkerk) met Gelders Landschap mee zouden gaan. Grote groep, grotendeels met mensen die het nog nooit hadden meegemaakt. Sta je daar met z'n vieren in groen / bruine kleding en ervaring..... De groep werd in tweeën gesplitst. Een deel zou naar een observatiehut gaan, de andere groep (met stoeltjes) zou naar de rand van het ASK gaan. Het ASK is een schietterein van defensie. Onder leiding van een boswachter mochten we blijkbaar het hek overgaan en aan de rand van het ASK zitten. Het wachten begon... Na een aardige tijd was er in de verte wat geburl te horen, stoeltjes werden van de schrik omvergeworpen, de mensen werden wat zenuwachtig. SPANNEND! Ach... Maar goed, op ongeveer 800 meter voor ons, trok langzaam een eenzame geweidrager langs. Met moeite kon ik onderstaande foto's uit m'n toestel persen. Het geeft wel een aardig beeld van het ASK, je ziet wat kapotgeschoten 'rommel' liggen en het hert z'n kop opheffen om te burlen.

Wil je dit beter in beeld krijgen op deze afstand dan moet er wel een hele grote lens voorgeschroefd worden.. Wat later kwamen er nog wat burl geluiden bij, ongeveer 3 herten die het tegen elkaar opnamen. Allemaal erg ver weg en niet te vergelijken met Elspeet. Maar de sfeer was goed en ik was hier nog nooit geweest. De andere groep had niets gehoord, niets gezien.... Arme Henk.... Toch nog wat.. Een bosuil. Ook mooi om te horen in het donker!

Uiteraard vaak de bossen rond Elspeet in geweest. Jammer dat er steeds zoveel mensen staan te kijken, het lijkt ieder jaar toe te nemen... Ik geef ze geen ongelijk, maar er blijven weinig rustige plekjes over.

Vrijdagmorgen 7 oktober vroeg op pad gegaan. Ondanks de regen  toch maar een rondje met de auto gemaakt. Dat was niet helemaal voor niets. Al hebben we maar 2 x een burl gehoord, we zagen wel enkele kleine bronstroedels. Gezien het feit dat er zo weinig te horen was, lijkt het erop dat de bronst toch duidelijk aan het afnemen is. De regen speelt mogelijk ook een rol? Als het erg donker is valt het niet mee om wild te zien. Maar als ze dan vlak bij de weg staan en je draait je auto om te keren, kan het zijn dat er wat ogen oplichten. Dan krijg je dit:

Maandag 10 oktober ga ik mee met een bronstexcursie in de Amsterdamse Waterleidingduinen. De damhertenbronst wel  te verstaan. 'k ben erg benieuwd! Hopelijk is het niet te nat zodat we ook nog wat foto's kunnen maken.